План-канспект БМ 5 кл Агульнаўж і словы абмеж ужытку

Клас __5__                                                    Дата _________

Тэма: Агульнаўжывальныя словы і словы абмежаванага ўжытку

Мэты:

-        сфарміраваць уяўленне пра агульнаўжывальную лексіку сучаснай беларускай мовы і словы абмежаванага ўжытку;

-        выпрацоўваць уменні адрозніваць у тэкстах розных стыляў агульнаўжывальныя і дыялектныя словы; тлумачыць ролю дыялектызмаў;

-        выхоўваць пачуццё любові і павагі да культуры свайго народа.

Ход урока

I.                  Арганізацыйны момант

II.               Арфаграфічная хвілінка

Носьбіт, малацьба, бясшумна, здароўе, барацьба, шчаўе, паштальён, светлячок, Рэспубліка Беларусь, Вялікая Айчынная вайна, медзведзяня.

Праца па парах: вучні мяняюцца сшыткамі і правяраюць адзін аднаго.

III.           Праверка дамашняга задання

Франтальнае апытванне

1)    Што называецца лексічным значэннем слова?

2)    На што паказвае граматычнае значэнне слова?

Праца на картках

Выпісаць з тэксту словы, якім адпавядаюць наступныя лексічныя значэнні: А) “верхняя вопратка з аўчын”; Б) “праводзіць, траціць (час)”; В) “той, які сапраўды існуе”; Г) “напружваць слых, каб пачуць што-небудзь”; Д) “моцны вецер розных напрамкаў з сухім снегам”.

                                       Вячэрнія госці

Ясь любіў бавіць час у свайго дзядзькі, які жыў на беразе возера. Зімой, калі лютавала завіруха, дзядзька выстаўляў на акне свечку. Агеньчык прывабліваў сялян, купцоў.

Падарожныя распраналі кажухі. На стале з’яўляўся самавар. І пачынаўся расказ аб розных дзівах, сапраўдных і выдуманых здарэннях.

І не ведалі прысутныя, што да кожнага іх слова з затоеным дыханнем прыслухоўваецца з печы малы Ясь.

IV.           Знаёмства з новай тэмай

Праца з падручнікам (вучні чытаюць правіла і складаюць па ім схему).

Выкананне практыкавання 98.

Праца са слоўнікам (прапануецца разгледзець дыялектны слоўнік і выпісаць некалькі слоў).

Фізкультхвілінка

Калі настаўнік называе правільнае напісанне слова, вучні пляскаюць у далоні, калі няправільнае – махаюць рукамі.

Дошчык, пад’езд, гярой, апавядане, бяшшумна, насякомыя, шчаўе, святлячок, гот, мядзведзь.

V.                Фарміраванне ўменняў і навыкаў

Выкананне практыкавання 99 (адзін вучань піша на дошцы, астатнія – у сшытках).

Творчая хвілінка

Скласці невялічкі тэкст па апорных словах на тэму “Зіма”

Снег, гурба, вялікі, серабрыцца, вецер-кусака, халодны, шчыпаць, мароз, палазы, скрыпець, пыл, снежны, ляцець, паветра, марозны.

VI.           Дамашняе заданне

Параграф 16. Практыкаванне 104. Запісаць 2-3 дыялектызмы сваёй мясцовасці.   

VII.        Рэфлексія

Вучні выбіраюць востраў, які адпавядае іх настрою на ўроку: Сум, Абыякавасць, Радасць.

VIII.    Падвядзенне вынікаў урока. Выстаўленне і каменціраванне адзнак

                           Маршрут урока

1.     Арфаграфічная хвілінка

2.     Праца з тэкстам “Вячэрнія госці” на картках

3.     Знаёмства з правілам і складанне схемы

4.     Практыкаванне 98

5.     Фізкультхвілінка

6.     Практыкаванне 99

7.     Творчая хвілінка (тэкст “Зіма”)